Bir önceki dersimizde Rusçada “Kimin” sorusunu sormayı öğrenmiştik. Bu dersimizde ise Rusçada Şimdiki Zaman ( Настоящее Время ) konusunu öğreneceğiz. Rusçada Şimdiki Zaman konusunu öğrendikten sonra aşağıda bulunan örnekleri incelemeyi unutmayınız. Kağıt ve kalemleriniz hazır ise derse başlayabiliriz.
Rusçada Şimdiki Zaman ; Türkçedeki Geniş Zaman ve Şimdiki Zaman ile aynıdır. Rusçada fiiller 2 gruba ayrılır ve 2 farklı çekim fiili vardır ve zamirlere göre çekimleri yapılır.
✪ 1. Grup Fiiller –АТь Ve ЯТь İle Biten Fiiller
✪ 2. Grup Fiiller –ИТь Ve ЕТь İle Biten Fiiller
Rusça Şimdiki Zaman Ekleri
| АТь Ve ЯТь | Takılar | ИТь Ve ЕТь | Takılar |
|---|---|---|---|
| Я | | ю | Ж,Ш,Ч ve Щ harflerinden sonra |У| | Я | | ю | Ж,Ш,Ч ve Щ harflerinden sonra |У| |
| Ты | |ешь| | Ты | | ишь| |
| Он / Онa | | ет | | Он / Онa | | ит | |
| Мы | | ем | | Мы | | им | |
| Вы | | ете | | Вы | | ите | |
| Они | | ют | Ж,Ш,Ч ve Щ harflerinden sonra|УТ| | Они | | ят | Ж,Ш,Ч ve Щ harflerinden sonra| АТ | |
Gelin bu çekimler nasıl yapılır ve bu çekimlerin istisnalarında fiili mastar halinden şimdiki zamana nasıl çekimleriz öğrenelim.
Rusçada Şimdiki Zaman
Настоящее Время
1. Grup Fiiller –АТь Ve ЯТь İle Biten Fiiller
✪ Rusçada 1. grup fiillerde fiilin son 2 harfi silinir ve yerine zamirlere göre takılar yerleştirilir.
ÖRNEK : Думать ( Düşünmek ) Zamir + Думать = Дума + Zamire göre takı.
| Я = |ю| | Я дума+ю | Ben düşünüyorum. |
| Ты = |ешь| | Ты дума+ешь | Sen düşünüyorsun. |
| Он = |ет| | Он дума+ет | O düşünüyor. |
| Онa = |ет| | Онa дума+ет | O düşünüyor. |
| Мы = |ем| | Мы дума+ем | Biz düşünüyoruz. |
| Вы = |ете | | Вы дума+ете | Siz düşünüyorsunuz. |
| Они = |ют | | Они дума+ют | Onlar düşünüyorlar. |
ÖRNEK : Знать ( Bilmek ) Zamir + Знать = Зна + Zamire göre takı.
| Я = |ю| | Я Знaю | Ben biliyorum. |
| Ты = |ешь| | Ты Знaешь | Sen biliyorsun. |
| Он = |ет| | Он Знaет | O biliyor. |
| Онa = |ет| | Онa Знaет | O biliyor. |
| Мы = |ем| | Мы Знaем | Biz biliyoruz. |
| Вы = |ете | | Вы Знaете | Siz biliyorsunuz. |
| Они = |ют | | Они Знaют | Onlar biliyorlar. |
ÖRNEK : Гулять ( Gezmek ) Zamir + Гулять = Гуля + Zamire göre takı.
| Я = |ю| | Я гуляю | Ben geziyorum. |
| Ты = |ешь| | Ты гуляешь | Sen geziyorsun. |
| Он / Онa = |ет| | Он / Онa гуляет | O geziyor. |
| Мы = |ем| | Мы гуляем | Biz geziyoruz. |
| Вы = |ете | | Вы гуляете | Siz geziyorsunuz. |
| Они = |ют | | Они гуляют | Onlar geziyorlar. |
2. Grup Fiiller –ИТь Ve ЕТь İle Biten Fiiller
✪ Rusçada 2. grup fiillerde fiilin son 3 harfi silinir ve yerine zamirlere göre takılar yerleştirilir.
ÖRNEK : Говорить ( Konuşmak ) Zamir + Говорить = Говор + Zamire göre takı.
| Я = |ю| | Я говорю | Ben konuşuyorum. |
| Ты = | ишь| | Ты говоришь | Sen konuşuyorsun. |
| Он / Онa = | ит| | Он / Онa говорит | O konuşuyor. |
| Мы = | им| | Мы говорим | Biz konuşuyoruz. |
| Вы = | ите | | Вы говорите | Siz konuşuyorsunuz. |
| Они = |ят | | Они говорят | Onlar konuşuyorlar. |
ÖRNEK : Смотреть ( Seyretmek ) Zamir + Смотреть = Смотр + Zamire göre takı.
| Я = |ю| | Я смотрю | Ben seyrediyorum. |
| Ты = | ишь| | Ты смотришь | Sen seyrediyorsun. |
| Он / Онa = | ит| | Он / Онa смотрит | O seyrediyor. |
| Мы = | им| | Мы смотрим | Biz seyrediyoruz. |
| Вы = | ите | | Вы смотрите | Siz seyrediyorsunuz. |
| Они = |ят | | Они смотрят | Onlar seyrediyorlar. |
Rusçada Şimdiki Zaman Я Zamiri
ÖRNEK : Любить ( Sevmek ) Zamir + Любить = Люб + Zamire göre takı.
| Я = |ю| | Я люблю | Ben seviyorum. |
| Ты = | ишь| | Ты любишь | Sen seviyorsun. |
| Он / Онa = | ит| | Он / Онa любит | O seviyor. |
| Мы = | им| | Мы любим | Biz seviyoruz. |
| Вы = | ите | | Вы любите | Siz seviyorsunuz. |
| Они = |ят | | Они любят | Onlar seviyorlar. |
✪ Farkettiyseniz Я zamirinde fiilden 3 harf silindikten sonra “л” harfi eklenmiş. Bunun sebebi Rusçada fiillerde “Я” zamiri için bazı kurallar vardır ve bu kurallara göre fiilin kökü elde edildikten sonra fiildeki son harf değişebilir veya yanına 1 harf daha eklenebilir. Aşağıda bulunun tabloda örnekleri ile beraber verilmiştir.
✪ Bu kural yalnızca Я zamiri için geçerlidir.
| Son Harf | Dönüştüğü. H | Örnek. K | Anlamı |
|---|---|---|---|
| г, д, з | ж | реза | Kesmek |
| т, ст, ск | щ | чист | Temizlemek |
| с, х | ш | писа | Yazmak |
| к, т | ч | плака | Ağlamak |
| б | бл | люБ | Sevmek |
| в | вл | готов | Hazırlamak |
| м | мл | корм | Pişirmek |
| п | пл | терп | Sabretmek |
Rusça Şimdiki Zaman İstisnalar
✪ Rusçada fiilin kökü alındıktan sonra fiil Ж,Ш,Ч ve Щ harflerinden biri ile bitiyor ise ;
1 . Tip fiillerde
| Я için | У takısı eklenir. |
| Они için | УТ takısı eklenir. |
2 . Tip fiillerde ;
| Я için | У takısı eklenir |
| Они için | АТ takısı eklenir. |
Örnek : Учить (Öğrenmek) Учить = Уч
Fiilin kökü alındıktan sonra “Ч” harfi ile bittiği için Я ve Они zamirinin çekimi yukarıdaki tabloda olduğu gibi yapılmıştır.
Geriye kalan zamirler bir değişikliğe uğramaz.
| Я | учу ← | Ben öğreniyorum. |
| Ты | учишь | Sen öğreniyorsun. |
| Он / Онa | учит | O öğreniyor. |
| Мы | учим | Biz öğreniyoruz. |
| Вы | учите | Siz öğreniyorsunuz. |
| Они | учат ← | Onlar öğreniyorlar. |
Rusçada az olsada bazı fiiller –АТь ile bitmesine rağmen 2. grup fiiller gibi çekilir.
Aşağıdaki tabloda sizin ilk etapta öğrenmeniz gereken fiiler verilmiştir.
| слыш | Duymak | дыш Nefes almak | держ |
| Я слышу | Ben duyuyorum. | Я дышу | Я держу |
| Ты слышишь | Sen duyuyorsun. | Ты дышишь | Ты держишь |
| Он / Онa слышит | O duyuyor. | Он / Онa дышит | Он / Онa держит |
| Мы слышим | Biz duyuyoruz. | Мы дышим | Мы держим |
| Вы слышите | Siz duyuyorsunuz. | Вы дышите | Вы держите |
| Они слышат | onlar duyuyorlar. | Они дышат | Они держат |
Rusçada Şimdiki Zaman
Ezberlenmesi gereken Fiiller
Rusçada bazı fiiller şimdiki zamana çekimlenirken 2 grubada uymazlar ve fiiller çekimlenirken değişikliğe uğrayabilirler bu fiillerin ezberlenmeleri zorunludur.
| хотеть→ хот | İstemek | жить → жи | Yaşamak |
| Я хочу | Ben istiyorum | Я живу | Ben yaşıyorum |
| Ты хочешь | Sen istiyorsun | Ты живёшь | Sen yaşıyorsun |
| Он / Онa хочет | O istiyor | Он / Онa живёт | O yaşıyor |
| Мы хотим | Biz istiyoruz | Мы живём | Biz yaşıyoruz |
| Вы хотите | Siz istiyorsunuz | Вы живёте | Siz yaşıyorsunuz |
| Они хотят | Onlar istiyorlar | Они живут | Onlar yaşıyorlar |
Rusçada Şimdiki Zaman Örnek Sorular
Rusçada Şimdiki zamanda soru sormak için aşağıda tabloda verilen soru zarflarını kullanmanız veya cümlenin sonuna soru işareti koymanız yeterlidir.
✪ Konuşma halinde soru sormak için ise soruyu sorarken cümleyi soru şeklinde telaffuz etmeniz yeterlidir.
| Кто ? | Kim ? |
| Что ? | Ne ? |
| Почему ? | Neden ? |
| Когда ? | Ne zaman ? |
| Где ? | Nerede ? |
| Как ? | Nasıl ? |
| Сколько ? | Ne kadar ? |
— Что ты делаешь ?
(Ne yapıyorsun ? )
— Я читаю книгу .
( Ben kitap okuyorum. )
— Где вы живете ?
(Nerede yaşıyorsunuz ?)
— Я живу в Москве.
( Ben Moskova’da yaşıyorum. )
— Ты говоришь по русски ?
( Rusça konuşuyor musun ? )
— Я еще плохо говорю.
( Ben hala kötü konuşuyorum. )
— Что он делает ?
( O ne yapıyor ? )
— Он пишет письмо.
( O mektup yazıyor. )
Rusça Olumsuz Cümle Kurmak
✪ Rusçada bir cümleyi olumsuz yapmak için fiilden önce olumsuzluk eki “Не” eklenir ve cümleye olumsuzluk anlamı kazandırır .
Я не люблю брокколи.
( Ben brokoli sevmiyorum. )
Я люблю шоколад.
( Ben çikolata seviyorum. )
Она не хочет читать.
( O okumak istemiyor. )
Она хочет играть.
( O oynamak istiyor. )
Rusçada Şimdiki Zaman Özet
✪ Rusçada şimdiki zaman konusunu istisnalar ve kurala uymayan fiiller dışında aşağıdaki özet tablosunu ezberleyerek öğrenmeniz ve kullanarak pratik yapmanız mümkündür.
| АТь Ve ЯТь | Takılar | ИТь Ve ЕТь | Takılar |
|---|---|---|---|
| Я | | ю | Ж,Ш,Ч ve Щ harflerinden sonra | У | | Я | | ю | Ж,Ш,Ч ve Щ harflerinden sonra | У | |
| Ты | |ешь| | Ты | | ишь| |
| Он / Онa | | ет | | Он / Онa | | ит | |
| Мы | | ем | | Мы | | им | |
| Вы | | ете | | Вы | | ите | |
| Они | | ют | Ж,Ш,Ч ve Щ harflerinden sonra| УТ | | Они | | ят | Ж,Ш,Ч ve Щ harflerinden sonra| АТ | |
✪ Rusçada Şimdiki Zaman konusunu öğrendiğimize göre 11. dersimiz olan Rusça Tamamlanmış Ve Tamamlanmamış Fiiller dersimize geçebiliriz. 11. dersimizde geçmiş zaman ve gelecek zaman derslerinde büyük bir yeri olan Rusça Tamamlanmış Ve Tamamlanmamış Fiilleri öğreneceğiz. Dersimize aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Ders-11 Rusça Tamamlanmış Ve Tamamlanmamış Fiiller
